بررسی ساختار تنوع ژنتیکی جمعیت های گندم نیای وحشیaegilops cylindrica با استفاده از لوکوس های بین ریزماهواره ژنومی

گونه آژیلوپس سیلندریکا (aegilops cylindrica)، یک آلوتتراپلوئید (28=x4=n2) با ژنوم ccdd است که با دورگ گیری بین گونه های دیپلوئید a. tauschii (14=x2=n2 ، dd) و a. caudata (14=x2=n2 ، cc) به وجود آمده است. این گونه، گیاهی یک ساله و متعلق به خانواده گرامینه می باشد. بررسی تنوع ژنتیکی در ژرم پلاسم های گیاهی پیش نیاز هر برنامه اصلاحی یا حفاظتی گیاهان است. این تحقیق به منظور بررسی تنوع ژنتیکی بین 35 جمعیت a. cylindrica با استفاده از 17 آغازگر issr انجام شد. dna ژنومی از نمونه ها در مرحله دو تا سه برگی به روش ctab با اندکی تغییرات استخراج و نتایج تکثیر با آغازگرهای مختلف روی ژل آگارز 5/1 درصد مشاهده شدند. باندهای تکثیر شده به صورت صفر و یک امتیازدهی و با نرم افزارهای مولکولی و آماری، تجزیه و تحلیل داده ها انجام گرفت. نتایج تکثیر dna ژنومی با استفاده از آغازگرهایissr ، در مجموع 190 آلل تولید کرد که از این تعداد 188 آلل (95/98 درصد)، به عنوان آلل چندشکل تشخیص داده شد. تعداد آلل های تکثیر شده از 6 (آغازگر ubc823) تا 20 (آغازگر 15) با میانگین 18/11 آلل متغیر بود. اندازه قطعات تکثیر یافته نیز از 200 (آغازگر ubc836) تا 2500 جفت باز (آغازگر ubc815) متغیر بود. محتوای اطلاعات چند شکلی از 10/0 در آغازگر ubc841 تا 35/0 برای آغازگر ubc836 متفاوت بود. همچنین شاخص نشانگر از 6/0 برای آغازگر ubc841 تا 6 برای آغازگر 15 متفاوت بود. در مجموع جمعیت های غرب و جنوب غرب کشور، تنوع بیشتری نسبت به جمعیت های شمال و شمال غرب کشور نشان دادند، بنابراین مرکز تنوع و پیدایش گونه a. cylindrica احتمالاً غرب و جنوب غرب کشور باشد و از این مناطق به سمت شمال کشور انتقال یافته است. همچنین تجزیه خوشه ای داده ها با استفاده از ماتریس عدم تشابه دایس و الگوریتم اتصال مجاور (nj) انجام شد. دندروگرام به دست آمده، جمعیت ها را به دو گروه عمده و زیرگروه های متعددی تقسم نمود و تا حد زیادی عدم ارتباط بین تنوع مولکولی و تنوع جغرافیایی را نشان داد. نتایج این تحقیق نشان داد که نشانگرهای issr ابزار مفیدی برای مدیریت منبع ژنتیکی جمعیت های a. cylindrica می باشند.